Door Raymond Schoeman

Stel je voor: je zit op de bank met een kop thee, Netflix op de achtergrond, en in je hand een glimmend apparaat dat belooft om je benen, oksels of bikinilijn permanent haarvrij te maken – allemaal zonder afspraak, zonder wachttijd, en vooral zonder de hoge kosten van een professionele behandeling. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. En dat is het in zekere zin ook.

De markt voor thuisgebruik-lasers en IPL’s (Intense Pulsed Light) is de afgelopen jaren explosief gegroeid. Je hoeft maar een paar minuten online te zoeken en je vindt een eindeloze stroom recensies: stralende gebruikers die claimen dat hun apparaatje van nog geen 200 euro even effectief is als een professionele machine van veertigduizend euro. Maar klopt dat wel?

Het verschil tussen tijdelijk en permanent

Om dat te begrijpen, moeten we eerst een veelvoorkomende verwarring uit de weg ruimen: het verschil tussen tijdelijk haarverlies (shedding) en permanente haarreductie. Thuisapparaten zorgen er vaak voor dat haar tijdelijk uitvalt, en dat wordt al snel geïnterpreteerd als ‘permanent resultaat’. Maar shedding is iets heel anders dan het permanent vernietigen van een haarzakje.

Hoe werkt shedding precies? De sleutel ligt bij eiwitten. Wanneer de temperatuur in een haarfollikel oploopt tot rond de 41 °C – wat nauwelijks hoger is dan onze normale lichaamstemperatuur – kunnen de eiwitten in de haarwortel tijdelijk denatureren. Dat klinkt ingewikkeld, maar het betekent eigenlijk dat de haarstructuur wordt verstoord en het haar loslaat. Je ziet dus minder haar, en dat voelt alsof het werkt.

Dit verschijnsel is trouwens niet uniek voor lasers: mensen met langdurige koorts kunnen ook tijdelijke haaruitval ervaren, een fenomeen dat bekend staat als telogeen effluvium (Malkud, 2015).

Maar zodra de haarcyclus opnieuw begint – en dat doet ze altijd – groeit het haar gewoon terug. Dat is waarom deze apparaten regelmatig gebruikt moeten worden: ze houden de cyclus ‘onderbroken’, waardoor het lijkt alsof je steeds minder haar hebt. Het is een illusie van permanente ontharing, maar in werkelijkheid is het effect tijdelijk.

Wat is er nodig voor permanente haarreductie?

Voor échte, blijvende ontharing moet je de haarfollikel zodanig verwarmen dat hij onherstelbaar beschadigd raakt. Dat betekent: de dermale papilla – het deel van de haarfollikel dat verantwoordelijk is voor nieuwe haargroei – moet gedurende ten minste 200 tot 400 milliseconden boven de 65 °C worden verhit (Anderson & Parrish, 1983). Alleen dan spreken we van permanente haarreductie.

En hier komt het grote verschil tussen thuisapparaten en professionele systemen om de hoek kijken. De energie die nodig is om die temperatuur diep in de huid veilig te bereiken is aanzienlijk. Zó aanzienlijk, dat het gebruik van deze kracht enkel is toegestaan in klasse 4-lasers, volgens de internationale normen voor lasersystemen (IEC 60825-1). Deze apparaten vallen onder strenge veiligheidsregels omdat ze – verkeerd gebruikt – schade aan de huid of zelfs permanente oogschade kunnen veroorzaken (Narurkar et al., 2010).

Thuisapparaten daarentegen mogen geen klasse 4-energie uitstralen. Ze opereren meestal binnen de veel lagere energieklassen 1 of 2. Dat maakt ze veiliger voor consumenten, maar ook veel minder krachtig. En dus ongeschikt voor echte permanente ontharing. Je kunt er prima tijdelijk haar mee verminderen, maar verwacht geen wonderen.

Dus: zijn thuisapparaten effectief?

Het eerlijke antwoord? Ja, voor tijdelijk ontharen zijn veel van deze apparaten behoorlijk effectief, mits correct en regelmatig gebruikt. De technologie is de afgelopen jaren sterk verbeterd, en de meeste apparaten kunnen nu een redelijke mate van haarvermindering bereiken zolang je de behandelingen blijft herhalen (Haedersdal & Wulf, 2006). Maar permanente ontharing? Dat blijft grotendeels buiten bereik – niet omdat de technologie niet bestaat, maar omdat die simpelweg te krachtig is om veilig in huishoudelijke apparaten te stoppen.

Met andere woorden: als je op zoek bent naar gemak en tijdelijke resultaten – en bereid bent om een maandelijkse onderhoudsroutine te volgen – dan kunnen thuislasers en IPL-apparaten een waardevolle aanvulling zijn op je verzorgingsritueel. Maar als je écht definitief van je ongewenste haar af wilt, dan blijft een professionele behandeling met een gecertificeerde klasse 4-laser de enige bewezen route.

Referenties

• Anderson, R. R., & Parrish, J. A. (1983). Selective photothermolysis: precise microsurgery by selective absorption of pulsed radiation. Science, 220(4596), 524–527. https://doi.org/10.1126/science.6836297

• Haedersdal, M., & Wulf, H. C. (2006). Evidence-based review of hair removal using lasers and light sources. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 20(1), 9–20. https://doi.org/10.1111/j.1468-3083.2005.01362.x

• Malkud, S. (2015). Telogen Effluvium: A Review. Journal of Clinical and Diagnostic Research, 9(9), WE01–WE03. https://doi.org/10.7860/JCDR/2015/13868.6458

• Narurkar, V. A., Goldman, M. P., & Alster, T. S. (2010). Laser and Light-Based Hair Removal: Current Concepts. Clinics in Plastic Surgery, 37(3), 485–503. https://doi.org/10.1016/j.cps.2010.03.009